Varis Çorabı Nedir? Ameliyattan Sonra Varis Çorabı Kaç Gün Giyilir? Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Prof. Dr. Hüseyin OKUTAN

Varis çorabı nedir?

Varis çorabı, vücudun bacak ve ayak bölgesinde oluşan varisli damarların semptomlarını azaltmak ve hastalığın ilerlemesini önlemek için tasarlanan ve varis tedavilerine yardımcı olarak sıklıkla kullanılan özel çoraplardır. Varis çorapları, ayak kısmından bacağın üst kısımlarına doğru değişen oranda sıkılığa sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Çorapların sıkılaştırma etkisi ile damarlara uygulanan, basınç ayak ve bacaklardaki kan dolaşımının iyileşmesini sağlamaktadır.

Varis, kan damarlarının işlevinin bozulduğu durumlarda oluşur, damarlarda, genişleme, şişme ve ağrı gibi durumların ortaya çıkmasına neden olur. Varis çorapları, damarlarda oluşan bu gibi durumların etkilerini azaltmak amacıyla gerekli tetkikler yapıldıktan sonra Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanının önerisi ile kullanılmalıdır.

Varis Çorabı nedir? Ameliyattan sonra varis çorabı kaç gün giyilir, faydaları, ne işe yarar?

Ameliyat sonrası varis çorabı kaç gün giyilir?

Ameliyat sonrası varis çorabının sürekli bacakta olması çok önemlidir. Özel olarak üretilen varis çorapları özellikle varis ameliyatından sonraki ilk beş gün sadece ameliyat bölgesinin pansuman işleminin yapılacağı zaman çıkarılmalı onun haricinde hep bacakta olmalıdır. Varis ameliyatından beş gün sonra gece yatarken varis çorabı çıkarılabilir onun dışındaki zamanlarda bacakta tutulmalıdır.

Varis çorapları, varis ameliyatı sonrası iyileşme sürecini desteklemek, ödemi azaltmak ve kan dolaşımını düzenlemek için etkilidir. Varis ameliyatının türüne, hastanın sağlık durumu ve cerrahi işlem yapılan damarların durumuna göre kalp damar cerrahi uzmanının belirteceği süre boyunca varis çoraplarının giyilmesi gerekir. Varis çoraplarının giyilme süresi birkaç hafta veya birkaç ay kadar olabilmektedir. Varis hastalarının varis çorabını giyme süresi konusunda tedaviyi yapan doktorun tavsiyesi doğrultusunda hareket etmeleri, iyileşme sürecini ve ameliyattan sağlanacak faydayı doğrudan etkileyecektir.

Varis çorabı nasıl giyilir?

Varis çoraplarının nasıl giyileceğinin hastalara çok iyi bir şekilde anlatılması gerekmektedir. Varis tedavisinin başarısı ve varis çorabından beklenen faydanın sağlanması için bu çok önemlidir. Varis çorabı giyme işlemine başlamadan önce, tırnaklar düz olacak şekilde kısaltılmalı ve yüzük varsa çıkarılmalıdır. Eldiven kullanılması ve bacağa pudra sürülmesi gibi yöntemlerden de fayda sağlayabilirsiniz. Varis çorabı giymek için şu adımları takip edebilirsiniz:

  • Ellerinizin ve bacaklarınızın temiz ve kuru olduğundan emin olun.
  • Varis çorabının yırtık veya delik olup olmadığını kontrol edin.
  • Varis çorabının ayak kısmını ters yüz edin.
  • Parmak uçlarından başlayarak varis çorabını giymeye başlayın.
  • Topuk kısmı tam olarak yerleşecek şekilde ayağınıza oturtun.
  • Ayak bileğinden yukarı doğru yavaş bir şekilde çekin, bacak boyunca düzgün bir şekilde oturtun.

Varis çorapları çok sıkı yapıda olduğundan giyilmesi ve çıkarılması konusunda hastalar zorlanabilmektedir. Kilolu, başka rahatsızlıkları olan veya yaşı ilerlemiş olan hastalar için fermuarlı varis çorapları ve varis çorabı giyme aparatları gibi alternatifler de bulunmaktadır.

Varis çorabı ne işe yarar?

Varis çoraplarının en önemli işlevi bacaklarda oluşan varislerin semptomlarını azalatmak ve varis ameliyatı sonrası tedaviyi desteklemektir. Varis çorapları şu işlevler açısından yararlıdır:

  • Bacaklardaki kan dolaşımının artırılması. Varis çorabının sıkı yapısı sayesinde bacaklardaki damarlar desteklenir ve kanın dolaşım sisteminde daha rahat hareket etmesi sağlanır.
  • Bacaklardaki sıvı birikimini azaltarak şişlikleri önleyebilir. Damarların genişlemesi önlenir.
  • Varisli damarların desteklenmesi sonucu varis kaynaklı ağrı şikayetleri azalır.
  • Uzun süre ayakta kalan veya oturan kişilerde bacak damarlarının desteklenmesi sağlanır.

Varis çorabının faydaları nelerdir?

Varis hastaları ve varis ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde olanlar için varis çorabının birçok faydası bulunmaktadır:

  • Bacaklarda biriken kanın daha kolay bir şekilde kalbe gitmesini sağlar. Varis çorabı sayesinde venöz hipertansiyon (toplardamar kan basıncı) düşer.
  • Varis kaynaklı şişlik, ağrı, kaşıntı ve kramp gibi belirtilerin azalmasını sağlar.
  • Bacaklardaki ödemi azaltır. Varis çorabı, lenf toplama sistemine yardımcı olur.
  • Damarların duvarları desteklendiği için şekil bozukluklarının önüne geçilmesini sağlar.
  • Bacaklardaki yorgunluk hissini azaltır.
  • Varis ameliyatı, köpükle varis tedavisi ve skleroterapi ile varis tedavisi sonrasında varis çorabı kullanımı işlem yapılan bölgeyi destekler ve iyileşmeyi hızlandırır.

Varis çorabı çeşitleri nelerdir?

Varis çoraplarının farklı basınç, uzunluk ve renklerde üretimleri yapılmaktadır. Hastalar ihtiyaçlarına ve doktorlarının tavsiyelerine göre bu çorapları kullanabilmektedir. Genellikle varis çoraplarının şu çeşitleri bulunmaktadır:

Basınç miktarına göre varis çorapları

  • Hafif basınçlı varis çorapları: Basınç aralığı 15-20 mmHg olan varis çoraplarıdır. Hafif varis rahatsızlıklarında tercih edilir. Mesleki açıdan uzun süre ayakta kalan ve oturan kişiler tarafından da kullanılır.
  • Orta basınçlı varis çorapları: Basınç aralığı 20-30 mmHg olan varis çoraplarıdır. Orta dereceli varis rahatsızlıklarında kullanılır. Varise bağlı şikayetlerin azaltılmasında etkilidir.
  • Yüksek basınçlı varis çorapları: Basınç aralığı 30-40 mmHg olan varis çoraplarıdır. İleri derece varis hastalıklarında kullanılır. Varis ameliyatı, skleroterapi ve köpükle varis tedavisi sonrası kullanılabilir.

Uzunluklarına göre varis çorapları

  • Diz altı varis çorapları: Dizden ayak bileğine kadar uzaman çoraplardır.
  • Uzun varis çorapları: Diz üstünden uyluğa kadar uzanan çoraplardır.
  • Külotlu varis çorapları: Külotlu çorap formunda olan varis çoraplarıdır.
  • Kasığa kadar olan varis çorapları: Kasığa kadar tüm bacağı saran çoraplardır.

Bunlar dışında ayak parmaklarının açık veya kapalı bırakılmasını sağlayan açık burunlu ve kapalı burunlu varis çorapları bulunmaktadır. Hastaların kıyafetlerine göre farklı renklerde varis çorapları da mevcuttur.

Varis çorabı nasıl yıkanır ve nasıl kurutulur?

Varis çoraplarının yıkanması ve kurutulması özen gösterilmesi gereken bir işlemdir. Çoraplardan uzun süre fayda sağlamak açısından yıkama ve kurutma işleminde şunlara dikkat etmelisiniz:

  • Varis çorabı üreticisinin elde ve makinede yıkama, deterjan tercihi ve sıcaklık talimatlarına uyun.
  • Genellikle varis çoraplarının ılık suda yıkanması gerekir. Çorapların belli bir basıncı sağlaması açısından elastikiyetini koruması buna bağlıdır.
  • Yıkama esnasında hassas kıyafetler için üretilen deterjanlar tercih edilmeli.
  • Varis çorapları elde ve çamaşır makinesinde yıkanabilir ancak makinede yıkanacaksa hassas program tercih edilmeli, öncesinde çoraplar ters çevrilmelidir.
  • Yıkama sonrası yumuşatıcı kullanmayın.
  • Varis çoraplarını kurutma makinesine atmayın.
  • Varis çoraplarının kurutma işlemi düz bir zemine serilerek yapılmalıdır.
  • Kurutma işleminde radyatör gibi ısı kaynakları kullanmayın. Bu işlem çorabın elastikiyetine zarar verebilir.
  • Kurutma işleminden sonra varis çoraplarının doğru bir şekilde katlanması gerekir.

Varis çoraplarının yıkama ve kurutmasında bu hususlara dikkat ederek çorabın uzun süre kullanılmasını sağlayabilirsiniz.

Antalya'da bulunan Prof. Dr. Hüseyin Okutan Kliniği ile iletişim kurarak varis tedavisi çeşitleri hakkında da bilgi alabilirsiniz.

Hangi ameliyatlarda varis çorabı kullanılır

Varis, bacaklardaki damarların yapısının bozulması sonucu meydana gelen kan birikme durumudur. Varis çorabı ise bacaklarda kan birikimi ve pıhtı oluşumunu engellemeye, kan dolaşımını düzenlemeye yardımcı olur. Bu sıkı ve elastik çoraplar, bacaklardaki kan dolaşımını hızlandırır ve damarlardaki basıncı düşürür. Sadece varis ameliyatlarından sonra değil başka ameliyatlar sonrasında da varis çorabı kullanılır. Şu ameliyatlardan sonra varis çorabı kullanılır:

  • Varis ameliyatı: Varisli damarların çıkarılması ile gerçekleşen bu ameliyat sonrası varis çorabı kullanılır ve adını da bu cerrahi operasyondan almıştır.
  • Kalp damar cerrahisi: Kalp ve ana arterleri ilgilendiren ameliyatlardan sonra kullanılır.
  • Ortopedik ameliyatlar: Bazı ortopedi ameliyatları sonrasında pıhtı oluşumunu önlemek için varis çorabı kullanılır.
  • Pelvik ameliyatları: Pelvik ameliyatları sonrası da varis çorabı kullanılmaktadır.
  • Hamilelik: Hamilelik döneminde ve sonrasında uzman doktor tavsiyesi ile varis çorabı kullanılabilir.
  • Rahim ameliyatı: Rahim ameliyatı sonrası varis çorabı kullanılır. Rahim ameliyatı sonrası damar tıkanıklığı sorununu önlemek için varis çorabı kullanılır.

Rahim ameliyattan sonra varis çorabı kaç gün giyilir?

Rahim ameliyattan sonra varis çorabı en az 6 hafta giyilir. Miyom, pelvik ameliyatı, rahim alınması gibi rahim ameliyatları sonrası uzun süren istirahatler, hareketsiz kalma ve yürüyüş kısıtlaması olur. Bu gibi sebepler ile bacaklarda kan pıhtılaşma riski ortaya çıkar. Rahim ameliyatından sonra varis çorabı giyilerek, toplar damarların daha rahat çalışması ve kan pompalanmasının daha etkin bir şekilde gerçekleşmesi sağlanır. Geçekleştirilen rahim ameliyatının türüne göre cerrahi müdahaleden sonra ne kadar süre ile varis çorabının giyilmesi gerektiği belirlenir. Bu süre ortalama 6 hafta olmakla birlikte cerrahın uygun görmesi halinde daha az veya çok olabilir. Kişiye özel tavsiyeler için bu konu hakkında ameliyatı yapan cerrah ile mutlaka görüşülmelidir.

Rahim ameliyat sonrası varis çorabı neden giyilir?

Rahim ameliyat sonrası varis çorabı, hasta günlük aktivitelerini belli bir süre yapamayacağı ve hareketsiz kalacağından bacaklarında kan pıhtılaşması olmaması için giyilir. Özellikle ciddi rahim ameliyatları söz konusu olduğunda istirahat süresi daha da uzar. Bu durumda hastanın normal yürüyüşe ve hafif egzersizlere başlayacağı zamana kadar ameliyatı yapan cerrahın da önerisi ile mutlaka varis çorabı giymesi gerekir.

Varis ameliyatı sonrası iyileşme süresi ne kadardır?

Varis ameliyatı sonrası iyileşme süresi birkaç günden birkaç haftaya kadardır. Eğer derin damarlarda bir bozukluk söz konusu ise lazerle varis tedavisi, köpükle varis tedavisi ve yüzeysel örümcek ağı şeklindeki varislerin tedavisi için bazen 1 - 2 aylık tedavi süresi gerekir.

Anti-emboli çorabı nedir?

Anti-Emboli çorabı, ameliyat sonrası yatan hastalarda ve uzun süre yatağa bağlı kalan hastalarda kan pıhtılarını engellemek amacıyla kullanılan bir tür varis çorabıdır. Emboli, damarlarda oluşan pıhtının kan dolaşımı ile hareket ederek dokulardaki damarların tıkanmasına (Embolizm) neden olmasıdır. Emboli, sıklıkla bacaklarda derin ven trombozu denen pıhtı oluşumu şeklinde karşımıza çıkar. Anti-Emboli çorapları, bu pıhtı oluşumlarını önlemede kullanılır.

Ameliyat sonrası emboli çorabı kaç gün giyilir?

Ameliyat sonrası emboli çorabı 7 ila 10 gün süre ile giyilir. Bu sürenin belirlenmesi ameliyatı yapan cerrahın tavsiyelerine göre belirlenmelidir. Önemli olan hastanın yataktan kalkarak günlük ortalama hareketlilik seviyesini elde etmesidir. Hasta büyük oranda eski hareketliliğini sağlamaya başlamışsa kalp cerrahının önerisi ile emboli çorabını çıkarabilir.

Anti-emboli çorabı ile varis çorabı arasındaki fark nedir?

Bacaklarında kan dolaşımı sorunu yaşayanların sıklıkla kullandığı anti-emboli çorabı ile varis çorabı arasındaki en büyük fark anti-emboli çorabının pıhtı önlemede de etkili olmasıdır. Varis ameliyatı, kalp damar cerrahisi, ortopedi, rahim ameliyatları ve obezite cerrahisi gibi operasyonlar sonrasında kullanılan varis çorabı ve anti-emboli çorabı arasındaki farkları şu şekilde gösterebiliriz.

Anti-Emboli Çorabı

Varis Çorabı

Kullanım Amacı

Derin ven trombozu gibi kan pıhtısı riski olan durumlarda kullanılır. Uzun süreli yatak istirahati gerektiren durumlarda kan pıhtısı oluşumunu önlemeye yardımcı olur.

Varis belirtilerini ve şikayetlerini azaltmada etkilidir. Kan dolaşımını destekleyerek ağrı ve şişliğı azaltmaya, varislerin görünümünü iyileştirmeye yardımcı olur.

Basınç Seviyeleri

Bacaklarda yüksek basınç sağlar ve bu sayede kanın birikerek pıhtılaşmasını engeller.

Hafif ve orta dereceleri basınçlara sahiptir, varis belirtilerinihafifletir.

Kullanım Şekli ve Süreleri

Ameliyat sonrası ve uzun süreli yatak istirahatlerinde, hasta yattığı sürece kullanılır. Günlük ortalama hareketlilik sağlandığında çıkarılır.

Varis ameliyatı sonrasında ilk günler pansuman hariç sürekli kullanılır. Varis şikayetleri olduğu sürece kullanılmaya devam edilir.

Tasarım

Hastane ortamında ve yatağa bağımlı hastalarda kullanıldığı için sade tasarımlara sahiptir.

Günlük hayatta da kullanıldığından daha estetik ve renkli tasarımlarda bulunabilir.