Kalbin kendisini besleyen damarlara koroner damarlar diyoruz.Orta yaş ve üstü insanlarda en sık ölüm sebebi koroner damarların daralması veya tıkanması sonrası gelişen kalp krizleri veya kalp yetmezliği'dir.Koroner kalp hastalığı olarak adlandırılan bu yaygın rahatsızlık toplumda önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır.
En Yaygın Olan Faktör Hipertansiyon Koroner kalp hastalığına neden olan ve risk faktörleri olarak anılan bazı patolojilerin tanınması çok önemlidir.Bu risk faktörlerinden en yaygın olanı Hipertansiyon'dur. Yapılan araştırmalara göre orta yaş ve üstü nüfusun yaklaşik %20′sinin yüksek kan basıncına sahip olduğu dolayısıyla tedavi ihtiyacı olduğu bilinmektedir.
Alt tansiyonun-diyastolik tansiyon-90′ın ve üst tansiyonun ise 150′nin üzerinde olması yüksek tansiyon-Hipertansiyon- dur ve tedavisi gerekir.Büyük ölçekli toplum çalismalari kadın ve erkeklerde kan basıncındaki artış ile koroner kalp hastalığı ve inme gelişmesinin paralel şekilde arttığını göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde özellikle sistolik kan basıncı erişkinlerde yaş ilerledikçe artış gösterir.Böyle bir artış ilkel topluluklarda görülmez.Öte yandan batı toplumlarındaki aşirı tuz alımı ve vücut ağırlığındaki artış neticesinde ilerleyen yaş ile birlikte yüksek tansiyon gelişir. Hipertansiyon ile birlikte damar hastalığının önemli nedeni Sigara Hipertansiyon ile birlikte damar hastalığı riskini artıran en önemli iki risk faktörü sigara ve kan kolesterolündeki artıştır.Pekçok akademik çalisma bu iki risk faktörünün hipertansiyona belirgin ilave etki sağladığını göstermiştir.Sigara kullanımı ile gelişen damar sertliği arasındaki ilişki yapılan pekçok araştırma sonucunda kanıtlanmıştır.Kan kolesterollerindeki yükselme beslenme tarzı ve öte yandan hareketsiz yaşam tarzı ile damar cidarlarında birikerek damar sertliğine yol açmaktadır. Diyabet ve glikoz tolerans testi bozukluğu-gizli diyabet- olarak adlandırılan şeker metabolizmasındaki bozulma koroner kalp hastalığı ve inme gelişmesinde önemli bir risk faktörüdür..Bu hastalarda çogu kez birlikte seyreden hipertansiyon ve yüksek kan kolesterolü de görülür.Dolayısıyla gelişen damar hastalığı daha yaygın yoğun ve dramatiktir.Diyabetik hastaların çogu erken damar hastalıkları nedeniyle ölür. Yukarıda bahsettiğimiz tüm bu risk faktörleri değiştirilebilir majör risk faktörleridir.Yakın takip ve tedavinin yanısıra yaşam tarzında yapılması gereken değişikliklerle bu riskler kontrol altında tutulabilir.Dolayısıyla daha sağlıklı kalitesi yüksek ve uzun bir hayata sahip olabiliriz. Kalp krizi Kalp krizi nasıl oluşur? Kalbin durmadan kan pompalayabilmesi için, kalp kası hücrelerinin yeterli miktarda oksijen alması ve beslenmesi gerekir. Kalp kaslarına iki adet ana koroner damar temiz kan götürür. Bu damarlardan biri veya damarların yan kolları tıkandığı zaman kalp kası hücreleri yeterli miktarda oksijen alamaz. Eğer bu durum uzun sürerse hücreler ölmeye başlar ve kalp krizi (enfarktüs) meydana gelir. Kalp krizi sırasında hangi belirtiler olur? Kalp krizi genellikle birkaç saat sürer. Kriz sırasında; nefes darlığı, baygınlık veya bulantıdan başka hiç bir şey hissedilmeyebilir. Bazı vakalarda ise hiçbir belirti yoktur. Fakat çoğu kalp krizi göğüs ağrısına neden olur. Ciddi bir krizde göğüste hissedilen ağrı, kalbi içine alan ve durmadan kuvvetlice sıkan bir yumruk gibidir. Kalp krizinde hissedilen ağrıyla, angina ağrısı birbirine çok benzer. Fakat kalp krizi ağrısı uzun süre devam ederken angina ağrısı 5 dakikadan fazla uzun sürmez. Kalp krizi vakalarının üçte biri hastaneye ulaşamadan ölür. Dolayısıyla geçen her dakikanın büyük önemi vardır. Kalp krizinin belirti ve bulguları nelerdir? Göğsün orta kısmında başlayan ve uzun süren ezici, sıkıştırıcı, yanma tarzında ağrı. Ağrı; ense, çene, omuz veya kol gibi kalpten uzak bölgelere yayılabilir. Nefes darlığı, sersemlik, bulantı, titreme, terleme, nabızda zayıflama Deride soğuma, morarma Baygınlık Kalp krizinin nedenleri nelerdir? Kalp krizlerinin büyük bir çoğunluğu damar tıkanıklığı sonucu gelişen koroner arter hastalığına bağlıdır. Her ne kadar kalp krizine neden olan olaylar adım-adım kesin olarak belirlenememiş olsa da, kalp krizinin alt yapısını hazırlayan risk faktörleri çok iyi bilinmektedir. Bu risk faktörleri arasında aşağıdakiler sayılabilir. Hipertansiyon (yüksek kan basıncı) Yüksek serum kolesterol seviyeleri Şişmanlık Sigara içmek Hareketten uzak yaşam tarzı Stres, aşırı duygu dalgalanmaları Ayrıca, ailesinde kalp hastalığı hikayesi olan 50 yaş üzeri erkekler de yüksek riskli grup içerisinde sayılabilir. Kalp krizi iÖZEL TETKİKLER EKG çekilmesi Kalbin ve koroner arterlerin anjiyografi ve/veya radyoizotop tarama gibi görüntüleme yöntemleriyle incelenmesi Ekokardiografi yapılması Kalp krizi nasıl tedavi edilir? Kalp krizi geçiren bir hastanın çok acil olarak hastaneye kaldırılması gerekir. Hastalar -eğer varsa- hastanelerin koroner yoğun bakım ünitelerinde tedavi edilir ve en az 36 saat süreyle gözlem altında tutulur. Gerekiyorsa morfin gibi güçlü ağrı kesiciler, damar genişletici ilaçlar, kalp krizinin ilk birkaç saatinde tedaviye alınan hastalara pıhtı çözücü ilaçlar verilebilir ve kişinin durumuna göre anjiyoplasti veya koroner by-pass ameliyatları yapılır.