Arapsaçı Otu Nedir?
“Anason” kokusu içeren bu otu gördüğümüzde dereotu zannederiz ancak tat ve aromaları tamamen farklıdır. Tohumu, yaprak ve dalları ile kökleri kullanılan, havuç ve maydanozla aynı aileden olan arapsaçının ana vatanı Akdeniz olup Doğu Avrupa’da da kültür halinde, Anadolu'da ise Ege ve Akdeniz'de yetişir. Körpe filizleri, tohum ve yaprakları yemek yapımında kullanılır.
Yabani rezene olarak da bilinen arapsaçı otu, yüksek miktarda potasyum ve sodyum içerir. Arapsaçı ve rezene aynı familyaya ait bitkilerdir. Raziyane ismiyle de bilinen rezenenin diğer adları ise; rezdane, irziyan, sincilip, bolluk-bokluk otu, malatura otu, mayana, tatlı anason ve arapsaçıdır. Rezenenin uyutucu, rahatlatıcı etkisi de vardır. Tohumları çay gibi demlenerek içilebilir.
Arapsaçı Otu Nasıl Tüketilir?
Giritliler tarafından en makbul pişirme yöntemi, kuzu etiyle terbiyeli pişirilmesi ise de Ege ve Akdeniz'de karışık ot kavurmalarına, böreklere konur. Kaynar suda haşlanan ot sarmısaklı limon ve zeytinyağı sosuyla salata olarak servis edilir, istenirse yoğurtla da güzel olur. Arapsaçı otu, balık ve diğer et yemeklerinde kullanılır, bakliyatlarla de uyumludur. Spagetti soslarında, salata soslarında, patates salatasında, somon ve levrek gibi balıkların buğulamasında, mantar soslarında kullanılır. Çerkez tavuğu, kuzu eti, ızgara balık, kabak, bazı tür keklerde ve konservelerde kullanılır.
Tohumları çay gibi demlenerek içilebilir, bitkinin tohumları protein ve yağ bakımından zengindir. Halk arasında mide ve bağırsak hastalıklarında kullanılmaktadır. Gaz söktürücü özelliği bulunmaktadır. Süt artırıcı özelliğinden dolayı emziren anneler kullanmaktadır, iştah açıcıdır, sindirimi kolaylaştırır. İdrar ve balgam söktürücü özelliği bulunmaktadır.
Arapsaçının Faydaları Nelerdir?
Yüzyıllar boyunca geleneksel tıp alanında kullanılan arapsaçı otunun sayısız faydası bulunmaktadır. B ve C vitamini bakımından çok zengin olan arapsaçı, sahip olduğu magnezyum, demir ve kalsiyum ile çok faydalı bir ottur. Arapsaçının bazı faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sindirim sistemini düzenler: Arapsaçı otu, sindirim sistemini düzenleyerek kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Mide şişkinliğine karşı ve gaz giderici olarak kullanılabilir. Mide asitlerini dengeler.
- Solunum sistemi rahatsızlıklarını hafifletir: Arapsaçı, öksürük ve soğuk algınlığı şikayetlerini hafifletmeye yardımcı olur. Astım, bronşit ve nefes darlığı olan hastalarda solunum yollarının açılmasında kullanılabilir. Bitki çayı olarak demlenen arapsaçı boğazı yumuşatır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir: Enfeksiyonla mücadelede vücut direncini artırır ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Antibiyotik etki gösterir: Antibiyotik etki göstererek vücudun bakterilerle mücadelesinde etkilidir.
- Böbreklerin çalışmasını düzenler: Böbrek fonksiyonlarını iyileştirir.
- Karaciğerin temizlenmesinde etkilidir: Karaciğeri toksinlerden temizler ve fonksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olur.
- Eklem ağrılarının giderilmesinde yardımcıdır: Eklem ağrı ve iltihaplarının iyileşmesinde yardımcıdır.
- Uyku düzeni sağlamada etkilidir: Uyku problemi olanlarda uyku kalitesini artırır, ve uykuya dalmayı kolaylaştırır.
- Stresle mücadeleye yardımcıdır: Arapsaçı otu, sakinleştirici etkisi ile stresle mücadelede fayda sağlar.
- Anne sütünü artırır: Yabani rezene olan arapsaçı otu, emziren annelerin sütünün artmasına yardımcı olur.
Arapsaçının Kalbe Faydaları Nelerdir?
Arapsaçı otunun kalbe faydaları da bizim için çok değerlidir. Kalp dostu beslenmede yaprak dal, kök ve tohumları ile soframızdan eksik etmememiz geren bir bitkidir arapsaçı. Arapsaçının kalp damar cerrahisi açısından kalbe faydalarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kan basıncını düşürmeye yardımcıdır: Arapsaçı otu kan damarlarının gevşemesini sağlayarak kan basıncının düşmesine yardımcı olur.
- Kalp kaslarını güçlendirir: Eklem ve kas grupları üzerinde etkili olan arapsaçı, kalp kaslarının güçlenmesine ve kalp fonksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olabilir.
- Kolesterolü düşürücü etkisi vardır: Arapsaçı, kötü kolesterol dediğimiz (LDL) kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olabilir.
- Kan şekerini düzenler: Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olabilir.
- Kan pıhtılaşmasını engelleyici etkisi olabilir: Arapsaçının kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olması, kalp krizi ve felç riskini azaltıcı etki gösterebilir.
Arapsaçı otunun tüm bu belirttiğimiz faydalarını sağlamak için mutlaka Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanı kontrolünde tüketilmesi çok önemlidir. Bu nedenle kalp damar hastalığınız varsa Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin OKUTAN ile yapılacak bir değerlendirme sonrası arapsaçı otu kullanımına başlayabilirsiniz. Kalp Damar Cerrahi Kliniğimiz ile iletişim kurarak daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.
Arapsaçı Otu Zararları Nelerdir?
Arapsaçı otunun kalp damar cerrahı kontrolünde tüketilmesi gerektiğinden bahsetmiştik. Çoğu bitki çayının dikkatsiz tüketimi bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Arapsaçı otunun da bazı olumsuz etkileri söz konusu olabilir. Bunlar genellikle mide bulantısı ve kusma şeklinde ortaya çıkar. Ayrıca epilepsi hastalarının arapsaçı otu kullanmaları uygun değildir. Tansiyon sorunu olan hastaların da arapsaçı kullanımında dikkatli olmaları gerekir. Alerjik bünyeye sahip hastalarda cilt sorunlarına neden olabilir.